İnsanoğlunun elindeki imkanlar geliştikçe yaptığı işler de teknolojiler de kendine yarar sağlarken, çevreyi umursamaz oldu! Doğanın bize verdiklerini öylesine katlettik ki, nehirler kurudu, mevsimler farklılaştı, küresel ısınma gibi bir felaketi dünyaya getirdik. Bunlara neden olan durumların başında ise toprağa ve dolayısıyla suya, havaya karışan plastik artıklar yer alıyor.
Her ne kadar önemsiz gibi gözükse de, dünyanın dengesinin bu kadar farklılaşmasında plastik başta olmak üzere kontrolsüz olarak doğaya bırakılan atıklar neden oluyor. Zararın neresinden dönülse kardır felsefesinden yola çıkılarak 2000’li yılların başından beri ülkeler geri dönüşüme ve bilinçli atık toplanması konusunda insanları teşvik etmek üzere çalışmalar yürütüyor. Bu çalışmaların başında plastik türevli ürünlerin kullanımının sınırlandırılması geliyor. Özellikle Avrupa ülkeleri plastik torbaların kullanımında katı kurallara sahip. Çünkü doğaya bırakılan sadece bir plastik poşet bile toprağa milyonlarca yıl ilerisine kadar etkileyebilecek zararlı etkiler bırakıyor. Bununla baş edebilmek için diğer ülkelerin yanı sıra bu çalışmalar Türkiye’de de çok zehirli kimyasal materyalden ve çöplerden elde edilen siyah plastik poşetlerin yasaklanmasıyla başladı.
Siyah plastik poşetlerin yerini alan diğer plastik poşetler de yaygın olarak kullanıldı. Ancak özellikle son birkaç yıldan itibaren plastik poşetlerin kullanımının da azaltılması için çalışmalar sürdürülüyor. Alışveriş merkezlerinde plastik poşetlerin ücretli olması uygulaması bu çalışmaların en yaygın olanı. Bu sayede alışverişe gelen kişilerin tek kullanımlık poşetler yerine bez çanta, file torba, kâğıt torba gibi seçenekleri tercih etmesi sağlanıyor.Fakat aslında günlük kullanımda fazlaca tercih ettiğimiz, marketlerde promosyon amaçlı, aksesuar mağazalarında günlük kullanım amaçlı bez çantalar göze çarpıyor. Birkaç yıldan beri bez çantalara her yerde rastlıyoruz. Türkiye’de bez çanta kullanımı en fazla gençlerin ilgisini çekmeyi başardı. Doğayla barışık, sadece pamuktan üretilen bez çantalar sağlığa zararsız boyalarla kolayca işlenebildiği için, kullanım alanı da yaygınlaşıyor.
Süpermarketler kasaların kenarında satılan doğa dostu bez çantalar ülkemizdeki hemen her markette yer aldı. Göz alıcı renklerle, değişik tasarımlarla süslenen bez çantalar her zevke hitap edecek şekilde sunulduğu gibi, kullanımının da yaygınlaştırılması için çok ucuz fiyatlarla raflardaki yerini alıyor.Maliyeti de satışı da oldukça ucuz olduğu için, insanlar bez çanta kullanımını hızla benimsedi. Tek kullanımlık olmayışı, kaliteli ve dayanıklı olması nedeniyle de özellikle kadınlar arasında yaş farkı gözetmeksizin kullanılmaya başlandı. Türkiye henüz diğer Avrupa ülkeleri gibi çevreyi koruma ve geri dönüşüm çalışmalarında bilinçli olmasa da, bunun ilk basamağı olan bez çanta kullanımı topluma alıştırıldı.
Ülkemizdeki bez çanta kullanımını artırmak için zaman içerisinde plastik poşetlerin kullanımının iyice sınırlandırılması gerekiyor. Örneğin diğer ülkelerdeki gibi plastik poşetin paralı olması ve insanların dışarı çıkarken yanında bez çanta gibi doğa dostu ürünlerin olması sağlanıyor. Bu tür oldukça kolay uygulanabilecek yaptırımlar sayesinde doğanın ömrünün en az 50 yıl uzatıldığını söylemek mümkün.Aslında zaten her alışverişten sonra evimize taşıdığımız naylon poşetler de gereksiz bir yığıntı oluşturmuyor mu? Bundan kurtulmak için bile plastik poşetlerin kullanımını rafa kaldırıp, bez çanta, file sepet, kâğıt ya da file torba kullanımına odaklanmak gerekiyor. Herkesin evinde bulunan naylon poşetlerin sıkıştırılıp istiflendiği o poşet çantalarının neden olduğu kötü görüntü ve yayıntıyı ortadan kaldırmak için alışveriş çantası olarak 2 bez çanta almak bile yeterli oluyor. Ya da büyük alışverişlerde tercih edilebilecek pazar arabaları gibi farklı çözümlerin arayışına girmek, Türkiye’deki doğa dostu yaklaşımlara ayak uydurma oranının artmasına da, doğanın tahrip edilmesinin önüne geçilmesine de ciddi ölçüde etki ediyor.
12.12.2016